Μαύρα ταξί έναντι εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας: FREENOW στο Λονδίνο

Λονδίνο. Το νομικό πλαίσιο που διέπει τις υπηρεσίες μεταφορών στο Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί εδώ και πολύ καιρό σαφή διάκριση μεταξύ των αδειοδοτημένων ταξί και των οχημάτων ιδιωτικής μίσθωσης (PHV). Ωστόσο, η άνοδος των εφαρμογών ride-hailing έχει θολώσει αυτά τα παραδοσιακά όρια, προκαλώντας νομικές προκλήσεις σχετικά με το κατά πόσον τα PHV που λειτουργούν απευθείας μέσω ψηφιακών πλατφορμών είναι παράνομα που ασκούν το επάγγελμα του μισθωτή - ένα προνόμιο που προορίζεται για τα ταξί με άδεια. Η διάκριση αυτή είναι κρίσιμη, καθώς καθορίζει αν μια υπηρεσία εμπίπτει στο αυστηρότερο καθεστώς αδειοδότησης ταξί ή αν λειτουργεί με την πιο ευέλικτη άδεια PHV.

Η πρόσφατη απόφαση του Divisional Court στην υπόθεση που αφορά την εφαρμογή FREENOW παρέχει σημαντικές νομικές διευκρινίσεις για το θέμα αυτό (υπόθεση αριθ. CA-2021-003449). Το διακύβευμα ήταν αν τα PHV που χρησιμοποιούν την εφαρμογή λειτουργούσαν πράγματι ως ταξί και αν οι φορείς εκμετάλλευσης φέρουν άμεση συμβατική ευθύνη για τις μετακινήσεις των επιβατών.

Το νομικό ζήτημα: ταξί ή PHV;

Στο Λονδίνο, τα ταξί και τα PHV λειτουργούν υπό διαφορετικά καθεστώτα αδειοδότησης:

1. Αδειοδοτημένα ταξί (black cabs) μπορεί να προσλαμβάνετε για ενοικίασηΑυτό σημαίνει ότι μπορούν να παραλαμβάνουν επιβάτες από το δρόμο χωρίς προηγούμενη κράτηση. Εκπληρώνουν αυστηρές κανονιστικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς εξέτασης "Knowledge", η οποία διασφαλίζει ότι οι οδηγοί έχουν λεπτομερή εξοικείωση με τους δρόμους του Λονδίνου.
2. PHVs, αντιθέτως, δεν μπορεί να δεχτεί χαιρετισμούς στο δρόμο. Μπορούν να λειτουργήσουν μόνο μέσω προκαθορισμένων δρομολογίων, τα οποία κανονίζονται μέσω ενός φορέα εκμετάλλευσης. Οι απαιτήσεις αδειοδότησης για τα PHV είναι συγκριτικά λιγότερο αυστηρές, προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία αλλά και επιβάλλοντας περιορισμούς στον τρόπο με τον οποίο προσέλκυαν επιβάτες.

Η νομική αμφισβήτηση επικεντρώθηκε στο κατά πόσον τα PHV μέσω των φορέων εκμετάλλευσης που χρησιμοποιούν την εφαρμογή FREENOW ήταν, στην πράξη, που ασκούν το επάγγελμα του μισθωτή - ενεργώντας ουσιαστικά ως ταξί χωρίς τις αντίστοιχες κανονιστικές υποχρεώσεις. Σε αυτή την περίπτωση, οι φορείς εκμετάλλευσης θα παραβιάζουν τους νόμους περί αδειοδότησης, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερα μέτρα επιβολής ή σε αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των υπηρεσιών μετακίνησης.

Πραγματικό υπόβαθρο

Η υπόθεση προέκυψε από προσφυγή της United Trade Action Group Ltd (UTAG), η οποία εκπροσωπεί τους οδηγούς μαύρων ταξί του Λονδίνου. Η UTAG αμφισβήτησε την απόφαση της Transport for London (TfL) να χορηγήσει άδεια PHV στην Tranopco (UK) Ltd, τη διαχειρίστρια της εφαρμογής FREENOW. Το επιχείρημά τους ήταν ότι η υπηρεσία με την εφαρμογή λειτουργούσε με τρόπο που έμοιαζε πολύ με τις επιχειρήσεις ταξί, παρακάμπτοντας έτσι τη νομική διάκριση μεταξύ ταξί και PHV.

Ταυτόχρονα, η Uber ζήτησε δήλωση σχετικά με τις συμβατικές υποχρεώσεις των φορέων εκμετάλλευσης PHV. Συγκεκριμένα, η Uber ζήτησε διευκρινίσεις σχετικά με το αν, κατά την αποδοχή μιας κράτησης, η ευθύνη για την εκτέλεση της διαδρομής βαραίνει τον φορέα εκμετάλλευσης ή τον οδηγό σύμφωνα με τον νόμο περί ιδιωτικών οχημάτων μίσθωσης (Λονδίνο) του 1998.

Τα πορίσματα του Δικαστηρίου

Το Divisional Court ασχολήθηκε με δύο βασικά ζητήματα:

1. Πλοήγηση με σκοπό τη μίσθωση: Το Δικαστήριο έκρινε ότι τα PHV που είχαν κάνει κράτηση μέσω της εφαρμογής FREENOW δεν εκτελούσαν παράνομα δρομολόγια προς ενοικίαση (εργάζονταν μέσω φορέων εκμετάλλευσης). Η απόφαση αυτή ευθυγραμμίζεται με προηγούμενη απόφαση στην υπόθεση Reading κατά Ali, η οποία κατέληξε ομοίως στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή Uber δεν διευκόλυνε την παράνομη οδική διακίνηση. Η απόφαση επιβεβαίωσε εκ νέου ότι οι κρατήσεις διαδρομών μέσω εφαρμογής, ακόμη και αν είναι σχεδόν στιγμιαίες, παραμένουν νομικά διακριτές από τις κλήσεις στο δρόμο.
2. Συμβατικές υποχρεώσεις: Το Δικαστήριο δήλωσε ότι, όταν ένας φορέας εκμετάλλευσης PHV αποδέχεται μια κράτηση βάσει του νόμου περί ιδιωτικής μίσθωσης οχημάτων (Λονδίνο) του 1998, ο φορέας εκμετάλλευσης PHV πρέπει να αναλάβει συμβατική υποχρέωση για την παροχή του ταξιδιού και να φέρει συμβατική ευθύνη για το ταξίδι. Αυτό ευθυγραμμίζεται με το σκεπτικό του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην υπόθεση Uber BV κατά Aslam, το οποίο υπογράμμισε τις νομικές ευθύνες των εταιρειών παροχής υπηρεσιών μετακίνησης.

Τι αλλάζει η δικαστική απόφαση;

Η απόφαση παρέχει σαφήνεια για τους φορείς εκμετάλλευσης οχημάτων PHV, αλλά υπογραμμίζει επίσης τις συνεχιζόμενες ρυθμιστικές εντάσεις:

1. Για τους οδηγούς ταξί: Οι οδηγοί μαύρων ταξί απέτυχαν να υποστηρίξουν ότι η δυνατότητα των PHV να δέχονται κρατήσεις εντός δευτερολέπτων υπονομεύει ουσιαστικά τον σκοπό της διάκρισης της αδειοδότησης.
2. Για τους φορείς εκμετάλλευσης PHV: Η απόφαση διασφαλίζει το δικαίωμά τους να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο του PHV μέσω φορέων εκμετάλλευσης. Επιβεβαιώνοντας ότι οι κρατήσεις μέσω εφαρμογών δεν ισοδυναμούν με που ασκούν το επάγγελμα του μισθωτή, η απόφαση στηρίζει το επιχειρηματικό μοντέλο των πλατφορμών μεταφοράς με αυτοκίνητο, ενώ παράλληλα επιβάλλει συμβατικές ευθύνες στους φορείς εκμετάλλευσης.