Przypadek aplikacji Star Taxi: kształtowanie unijnych przepisów dotyczących przejazdów taksówkami

Wraz z rosnącą rolą platform cyfrowych w ułatwianiu świadczenia usług transportowych pojawiły się pytania prawne dotyczące ich klasyfikacji i zakresu nadzoru regulacyjnego, któremu powinny podlegać. Zasadniczą kwestią jest to, czy platformy te powinny być traktowane jedynie jako pośrednicy na mocy dyrektywy 2015/1535, czy też ich rola rozszerza się na świadczenie usług transportowych, poddając je bardziej rygorystycznym regulacjom krajowym. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (TSUE) zajmował się tą kwestią w różnych sprawach, w tym w sprawie Aplikacja Star Taxi sprawa, która zapewnia dalszą jasność co do różnic prawnych mających zastosowanie do platform agregujących przejazdy i taksówki.

Zrozumienie otoczenia regulacyjnego

Zgodnie z prawem UE klasyfikacja usług cyfrowych odgrywa kluczową rolę w określaniu ich obowiązków regulacyjnych. Dyrektywa 2015/1535 definiuje "usługę społeczeństwa informacyjnego" jako taką, która:

1. Przewidziane wynagrodzenie,
2. Przeprowadzane zdalnie,
3. Dostarczane drogą elektroniczną,
4. Inicjowane na żądanie odbiorcy.

Zasadniczo usługi spełniające te kryteria korzystają z pewnej ochrony prawnej, ograniczającej zdolność państw członkowskich UE do nakładania środków ograniczających, takich jak licencjonowanie lub kontrole operacyjne, chyba że przestrzegane są określone procedury, w tym powiadamianie Komisji Europejskiej.

Usługi transportowe są jednak wyraźnie wyłączone z tej dyrektywy i zamiast tego podlegają krajowym ramom regulacyjnym, które obejmują wymogi dotyczące licencjonowania, nadzoru operacyjnego i kontroli cen. Klasyfikacja platform cyfrowych działających w sektorze mobilności zależy od ich poziomu zaangażowania w podstawowy proces świadczenia usług, który określa, czy funkcjonują one wyłącznie jako pośrednicy, czy też jako dostawcy usług transportowych.

Sprawa Star Taxi: analiza prawna

W listopadzie 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł w sprawie SC Star Taxi App SRL przeciwko gminie Bukareszt (Sprawa C-62/19). Sprawa dotyczyła tego, czy Star Taxi, platforma cyfrowa łącząca pasażerów z licencjonowanymi taksówkarzami, powinna zostać sklasyfikowana jako usługa społeczeństwa informacyjnego czy dostawca usług transportowych.

TSUE orzekł, że Star Taxi działa jako usługa społeczeństwa informacyjnego, a nie jako dostawca usług transportowych. Decyzja została oparta na następujących kluczowych czynnikach:

1. Star Taxi łączy pasażerów wyłącznie z licencjonowanymi taksówkarzami, którzy podlegają już krajowym przepisom transportowym. Ich dostawcy istnieją na rynku i są już regulowani.
2. Platforma nie narzuca polityki cenowej ani nie określa stawek taryfowych; są one regulowane przez krajowe organy wydające licencje.
3. Nie świadczy dodatkowych usług związanych z transportem, takich jak zarządzanie flotą pojazdów czy zatrudnianie kierowców.
4. Firma nie kontroluje harmonogramów, warunków pracy ani zachowania kierowców poza ułatwianiem połączeń cyfrowych.
5. Usługa oferowana przez Star Taxi różni się od platform oferujących przejazdy, takich jak Uber, gdzie platforma sprawuje znaczną kontrolę nad taryfami, operacjami kierowców i interakcjami z klientami.

Star Taxi nie ingeruje w faktyczne świadczenie usług transportowych poza umożliwieniem komunikacji cyfrowej, TSUE orzekł, że podlega ona klasyfikacji jako usługa społeczeństwa informacyjnego. W rezultacie restrykcyjne wymogi licencyjne nałożone przez gminę Bukareszt zostały uznane za niezgodne z prawem UE.

Wpływ na platformy cyfrowe

The Star Taxi Orzeczenie to doprecyzowuje prawne rozumienie cyfrowych platform transportowych, rozróżniając te, które działają jedynie jako pośrednicy, od tych, które sprawują znaczną kontrolę nad usługami transportowymi. W przeciwieństwie do Ubera, który został sklasyfikowany jako dostawca usług transportowych ze względu na swoją politykę cenową, kontrolę kierowców i bezpośrednie zarządzanie warunkami przejazdu, Star Taxi zostało uznane za pośrednika. Rozróżnienie to ma kluczowe znaczenie dla operatorów platform poruszających się w ramach regulacyjnych w różnych jurysdykcjach.

Kluczowe czynniki wpływające na klasyfikację platformy obejmują:

1. Czy platforma zatrudnia nielicencjonowanych kierowców, którzy polegają wyłącznie na niej w zakresie świadczenia usług.
2. Czy platforma określa warunki świadczenia usług, takie jak ceny opłat, godziny pracy lub zobowiązania umowne.
3. Czy platforma sprawuje kontrolę nad dostępem kierowców do usługi.

W miarę ewolucji rozwiązań w zakresie mobilności cyfrowej, organy regulacyjne i operatorzy platform muszą dokładnie rozważyć te rozróżnienia, aby zapewnić zgodność zarówno z przepisami unijnymi, jak i krajowymi, jednocześnie wspierając innowacje w sektorze.